Phá lấu là một món ăn truyền thống của người Việt, đặc biệt phổ biến ở các tỉnh miền Trung. Đây là một món lẩu độc đáo, sử dụng nhiều loại nguyên liệu tươi ngon để tạo nên hương vị đặc trưng. Phá lấu thường được chế biến từ thịt bò hoặc thịt heo, kết hợp với nhiều loại rau củ quả và gia vị.
Bài viết này sẽ giới thiệu chi tiết về phá lấu là gì, những nguyên liệu cần chuẩn bị để nấu món phá lấu ngon và cách chế biến món phá lấu đơn giản, dễ làm tại nhà.
Phá lấu là gì? Giải thích ý nghĩa tên gọi
Phá lấu trong tiếng Việt có nghĩa là “phá vỡ lấu”. Lấu là những viên đất sét để đun nước, tương tự như lò than hoặc bếp điện ngày nay. Ngày xưa, người Việt thường dùng 3 viên lấu xếp thành hình tam giác để đun nấu. Khi nấu phá lấu, người ta sẽ đập vỡ lấu để cho thức ăn vào bên trong. Chính vì thế, món này có tên gọi là “phá lấu”.
Theo một số tài liệu ghi chép, phá lấu xuất hiện từ thời nhà Nguyễn (thế kỷ 19), ban đầu chỉ phổ biến ở khu vực miền Trung. Đến nay, món ăn này đã lan rộng khắp cả nước. Phá lấu thể hiện sự khéo léo, sáng tạo trong nấu nướng của người Việt, biến những nguyên liệu đơn giản thành món ăn độc đáo, hấp dẫn.
Các loại phá lấu phổ biến
Tùy theo nguyên liệu sử dụng, phá lấu được chia thành nhiều loại khác nhau:
- Phá lấu bò: sử dụng thịt bò làm nguyên liệu chính, kết hợp với rau củ và nước dùng xương bò.
- Phá lấu gà: thịt gà là nguyên liệu chính, ăn kèm rau củ và nước dùng xương gà.
- Phá lấu cá: dùng các loại cá tươi như cá lóc, cá trê làm nguyên liệu chính.
- Phá lấu tôm: tôm tươi là nguyên liệu chính, tạo vị ngọt thanh của nước lẩu.
- Phá lấu rau củ: không dùng thịt, chỉ sử dụng rau củ quả như nấm, mọc, bắp chuối, khoai tây…
- Phá lấu hải sản: nguyên liệu chính là những loại hải sản như tôm, cua, ghẹ, sò…
Ngoài ra, tùy vào vùng miền, người dân còn làm phá lấu với nhiều loại thịt động vật hoang dã như thịt nai, trâu, rắn… để tăng vị lạ miệng.
Những nguyên liệu cần chuẩn bị để nấu phá lấu
Để nấu một nồi phá lấu ngon, đầy đủ dinh dưỡng, bạn cần chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu sau:
- Thịt: thịt bò hoặc thịt heo (phần thăn, vai hoặc sườn non).
- Nước dùng: nước lọc, xương ống hoặc xương đuôi bò.
- Rau củ: cải thìa, rau muống, rau om, bắp chuối, khoai tây, cà chua, ớt hiểm…
- Gia vị: hạt nêm, bột ngọt, đường, tiêu, ớt, tỏi, gừng.
- Đậu phụ rán.
- Mỳ khô hoặc bún tàu.
- Gia vị khác: chanh, ớt, tương ớt, tiêu ớt, tỏi phi…
Số lượng từng loại nguyên liệu tùy thuộc vào số lượng người ăn. Ngoài ra, bạn có thể thêm hoặc bớt một số loại rau củ quả cho phù hợp với khẩu vị.
Cách nấu phá lấu ngon đơn giản tại nhà
Sau đây là cách nấu phá lấu bò đơn giản, dễ làm cho 4-5 người:
Bước 1: Sơ chế nguyên liệu
- Thịt bò: thái miếng vuông khoảng 2x2cm. Ướp với 1 muỗng canh hạt nêm, 1⁄2 muỗng cà phê tiêu, 1⁄2 muỗng cà phê bột ngọt trong 10 phút cho thấm gia vị.
- Rau củ: thái nhỏ rau muống, cải thìa, rau om, ớt hiểm; cà chua thái miếng vừa ăn; bắp chuối và khoai tây gọt vỏ, cắt khúc vừa ăn.
- Ướp tỏi, gừng với 1 muỗng cà phê muối. Đập dập để lấy tinh dầu.
Bước 2: Đun nước dùng
- Cho xương ống bò vào nồi, đổ nước ngập mặt xương. Đun sôi trong 5-10 phút rồi vớt bọt.
- Nêm 1 muỗng cà phê hạt nêm, 1⁄2 muỗng cà phê đường. Hầm khoảng 1-1.5 tiếng cho xương mềm ra và nước dùng ngọt.
Bước 3: Ướp và chiên đậu phụ
- Đậu phụ cắt miếng vuông nhỏ, cho vào tô to, ướp cùng 1 muỗng canh hạt nêm, 1⁄2 muỗng cà phê bột ngọt, 1⁄2 muỗng cà phê tiêu. Trộn đều tay cho đậu phụ thấm gia vị.
- Đặt chảo lên bếp, cho 1 muỗng canh dầu ăn. Chiên đậu phụ vàng giòn. Vớt ra để ráo dầu.
Bước 4: Chế biến nồi phá lấu
- Đặt nồi lên bếp, cho 1 muỗng canh dầu ăn và tỏi, gừng phi thơm.
- Cho thịt bò vào xào săn lại. Đổ nước dùng vào, đun sôi.
- Thêm các loại rau củ vào nồi. Nêm lại gia vị cho vừa ăn.
- Cuối cùng, cho đậu phụ chiên vàng vào tô. Múc nước lẩu và thịt bò chan ngập lên trên. Rắc thêm hành lá, tiêu ớt lên trên là hoàn thành.
Phá lấu có thể ăn kèm với bún hoặc mì khô. Bạn có thể chấm với tương ớt, chanh để tăng hương vị.
Trên đây là phần hướng dẫn cách nấu phá lấu bò đơn giản, nhanh gọn. Bạn có thể thay bằng thịt heo hoặc sử dụng thêm nhiều loại rau củ khác để tạo sự đa dạng cho món ăn. Chúc bạn thành công với món phá lấu thơm ngon!
Một số mẹo nhỏ để nấu phá lấu ngon hơn
Để nấu một nồi phá lấu vừa ngon vừa đẹp mắt, bạn có thể tham khảo một số mẹo nhỏ sau:
- Chọn phần thịt nạc, tươi sống để nấu lẩu cho ngọt và mềm. Không nên dùng phần thịt quá nhiều mỡ hoặc gân giòn vì sẽ làm thịt dai khi hầm lâu.
- Sử dụng xương ống hoặc xương đuôi bò để hầm nước dùng cho ngọt và đậm đà. Không nên dùng xương sườn vì sẽ làm nước dùng đục và vị ngấy.
- Luôn giữ lửa nhỏ, hầm thịt và nước dùng trong thời gian dài để thịt mềm và nước dùng đậm đà. Không đun lửa lớn sẽ làm thịt bị dai và mất nước.
- Thêm gừng và hành tím phi thơm để tăng mùi thơm ngon cho nồi lẩu. Nên cho gừng, hành khi nước dùng sắp sôi mới giữ được hương thơm.
- Dùng chảo chống dính để chiên đậu phụ vàng giòn, giòn hơn so với chiên bằng chảo thường.
- Để ý vớt bọt thường xuyên để nước dùng trong và sạch. Nên vớt bọt ngay từ khi nước dùng vừa sôi.
- Cho gia vị vừa đủ, không nên cho quá nhiều muối, hạt nêm. Phá lấu có nhiều nước nên dễ ngấy nếu lạm dùng gia vị.
Ngoài thịt bò, bạn có thể biến tấu các loại phá lấu khác với thịt gà, vịt, cá tươi… kết hợp với nấm và các loại rau mùa để tạo nên hương vị mới lạ, hấp dẫn cho món lẩu.
Trên đây là những chia sẻ chi tiết về món phá lấu truyền thống của người Việt. Hy vọng bài viết đã cung cấp đầy đủ thông tin về phá lấu là gì, cách chế biến cũng như những lưu ý khi nấu món ăn độc đáo này. Hãy thử ngay công thức phá lấu ngon đơn giản tại nhà để thưởng thức cùng gia đình và bạn bè nhé! Chúc các bạn nấu ăn vui vẻ và ngon miệng.
